راهکارهای کنترل افلاتوکسین
آفلاتوکسین چیست؟
آفلاتوکسینها یکی از مهم ترین سموم قارچی هستند که باعث آلودگی محصولات غذایی شده و تهدیدی برای سلامت انسان و حیوانات محسوب می شوند. آفلاتوکسینها توسط حدوداً 24 گونه از قارچ آسپرژیلوس تولید می شوند. آسپرژیلوس فلاووس و آسپرژیلوس پارازیتیکوس متداولترین قارچ هایی می باشند که افلاتوکسینهای اصلی را تولید میکنند.
4 نوع اصلی آفلاتوکسین شامل B1، B2، G1 و G2 میباشند. سمیترین آفلاتوکسین گونه B1 میباشد که هزار برابر از بنزوپیرن (ماده سرطانزای موجود در دود سیگار) در سرطانزاتر است و در دستهبندی آژانس بینالمللی تحقیقات سرطان در گروه یک قرار داده شده است.
# آسیبهای وارده به سلامت انسان:
- مسمومیت حاد: آسیب کبدی، درد شکم، استفراغ.
- مواجهه مزمن: سرطان کبد، سرکوب سیستم ایمنی، توقف رشد در کودکان.
آفلاتوکسین؛ چالش مهم صادرات پسته ایران
آلودگی افلاتوکسین یکی از مهمترین چالشهای صادرات محصول پسته ایران به مقاصد مختلف خصوصاً کشورهای اروپایی بوده است. شروع این چالشها از سال 1376 بود که ورود پسته ایران به اتحادیه اروپا بخاطر شدت بالای افلاتوکسین با محدودیتهایی روبرو شد.
از آن زمان تا سال 1388 تلاشهای بسیاری توسط فعالین صنعت پسته ایران برای رفع محدودیتهای واردات پسته ایرانی به بازارهای اروپایی انجام گرفت. این پیگیریها در نهایت در سال 1388 به بار نشست و بخش زیادی از این موانع برداشته شد.
با اینحال در سال 1401 مجدداً پرونده آلودگی افلاتوکسین پسته ایران در اتحادیه اروپا باز شد و این پرونده هنوز نیز در جریان است. این مسئله باعث شده تنبیههای قابل توجه برای صادرکنندگانی که محموله آنها از اروپا برگشت بخورد توسط دولت ایران تعیین شود.
راهکارهای کنترل آفلاتوکسین در باغ و حین فرآوری پسته
از جمله راهکارهایی که در باغ برای کاهش احتمال آلودگی میتوان ارائه کرد عبارت اند از:
- استفاده از آبیاری قطرهای.
- حذف شاخههای نزدیک به زمین.
- کاهش تنشهای وارده به درخت (آبی، آفات، تغذیه).
- حفظ یکپارچگی پوست نرم پسته.
- اجتناب از تأخیر در برداشت محصول.
همچنین مهمترین راهکارهایی که میتوان برای کاهش احتمال آلودگی در مرحله فرآوری پسته ارائه داد عبارتاند از:
- تسریع در انتقال محصول برداشت شده به ترمینال ضبط پسته و تسریع در آغاز فرآوری و پوستگیری.
- شتسشوی محصول و جداسازی پستههای روآبی (عمده پستههای مشکوک روآبی هستند).
- تسریع در خشک کردن محصول فرآوری شده
- انبارش در محیط خشک (رطوبت کمتر از 6 درصد).
- کنترل مداوم رطوبت و دمای انبار.
کنترل افلاتوکسین پسته در مرحله صادرات
برای تاجری که کنترل زیادی روی مراحل باغداری و فرآوری پسته ندارد چه راهکاری برای کنترل میزان آلودگی به افلاتوکسین میتوان ارائه داد؟ از آنجایی که معمولاً دانههای آلوده به افلاتوکسین بخش کمی از کل محموله را تشکیل می دهند و بیشتر دانه ها آلوده نیستند، روشهای دستی و ماشینی سورتینگ افلاتوکسین پسته که در آنها از تابش نور ماورای بنفش استفاده میشود، مدت هاست که مورد استقبال فعالین صنعت پسته قرار گرفته است.
شرکت والی بهعنوان نخستین شرکت ایرانی عرضهکننده دستگاههای هوشمند سورتر افلاتوکسین، افتخار دارد با تکیه بر فناوریهای روز دنیا، راهکاری نوآورانه برای یکی از چالشهای دیرینه صنعت پسته ارائه دهد و در همکاری نزدیک با تجار، کشاورزان پیشرو، و مدیران مجتمعهای فرآوری، به بهبود بهرهوری و توسعه پایدار این صنعت کمک کند.
عملکرد سورترهای والی (با یک بار سورت) در کاهش میزان افلاتوکسین در 20 محموله پسته مختلف با سطح و نوع آلودگی متنوع را در تصویر زیر مشاهده میکنید. برای آنکه مشتریان ما بتوانند حداکثر بازدهی را از دستگاه سورتر خود ببرند و با کمترین هزینه، چالش افلاتوکسین را پشت سر بگذارند، شرکت والی علاوه بر فروش دستگاه، مجموعه ای از راهکارها شامل دستور العملها، آموزش ها، مشاوره ها و نرم افزار جانبی Afla-FS را به مشتریان خود عرضه میکند. این راهکارها در کنار دستگاه های سورتر افلاتوکسین والی به مشتری کمک میکند تا:
- ریسک رد شدن محموله ارسالی را تا حد بسیار زیادی کم کند.
- با سرعت بالایی در خصوص خرید یا عدم خرید محموله ورودی تصمیمگیری کند.
- دفعات و حجم نمونه گیری و تست را در عین حفظ دقت کاهش دهد.
- به کمک نرم افزاراختصاصی Afla-FS میزان صرفه اقتصادی پاکسازی محموله ورودی را بررسی کند.
